مقایسه ی اثربخشی روش لوتانز با روش الیس بر سرمایه روانشناختی، مولفه های سلامت روان و شاخص های شغلی در کارشناسان شاغل در شرکت ایران خودرو دیزل

پژوهش حاضر به منظور بررسی اثر بخشی و مقایس? مدل و روش سرمای? روان شناختی لوتانز و همکاران با روش عقلانی- عاطفی- رفتاری الیس بر سرمای? روان شناختی، مولفه های سلامت روان و شاخص های شغلی در کارشناسان شاغل در شرکت ایران خودرو دیزل انجام شد. جامعه آماری کارشناسان شاغل در شرکت ایران خودرو دیزل به تعداد650 نفر بود. از بین آن ها 90 نفربه شیوه نمونه گیری تصادفی منظم انتخاب شدند و با گمارش تصادفی در سه گروه 30 نفری قرارداده شدند. ابزارهای سنجش پرسشنامه سرمایه روانی لوتانز(2007)، پرسشنامه سلامت عمومی(1972)، مقیاس فرسودگی شغلی مسلش(1981) و پرسشنامه اهمال کاری سازمانی(1390) بود. ابتدا این پرسشنامه ها به صورت پیش آزمون اجرا شد و برنامه مداخله ای لوتانز و الیس برای کارشناسان در گروه های آزمایشی بر گزار گردید. در پایان دوره شرکت کنندگان دوباره با استفاده از پرسشنامه ها مورد ارزیابی قرار گرفتند. داده های پژوهش با آزمون تی، مانوا و آنوا و نرم افزار spss تحلیل شدند. نتایج تحقیق نشان داد که هر دو مداخله لوتانز و الیس بر افزایش سرمای? روان شناختی، بهبود سلامت روان، کاهش فرسودگی شغلی و کاهش اهمال کاری سازمانی موثر هستند(p<0/05). مقایسه نتایج این دو مداخله با یکدیگر نشان داد تاثیر روش لوتانز بر سرمای? روان شناختی در سنجش اول(تفاوت پیش آزمون و پس آزمون) نسبت به روش الیس معنادار است(p<0/05). از این مقایسه ها نتیجه می شود اثر روش لوتانز نسبت به روش الیس بر سرمایه روان شناختی در مدت زمان کمتری ایجاد می شود. از بقیه مقایسه ها تفاوت معناداری به دست نیامد (p<0/05). مقایسه های بین دو مداخله نشان داد تاثیر مداخلات با گذشت زمان(دو ماه) حفظ می شود. همچنین نتایج تحقیق نشان داد مداخل? لوتانز بر افزایش مولفه های سرمای? روان شناختی(امید، خوش بینی، خودکارآمدی و تاب آوری) تاثیر دارد و این تاثیر در مرحل? پیگیری حفظ شده است. مداخل? الیس بر افزایش مولفه های امید، خودکارآمدی و تاب آوری تاثیر داشته و این تاثیر در مرحل? پیگیری حفظ شده است و تاثیر مثبت این مداخله برمولف? خوش بینی در مرحل? پیگیری آشکار شده است. در مقایس?، بین این دو روش مداخل? لوتانز نسبت به مداخل? الیس در افزایش مولفه های امید(3667/7 در مقایسه با 5333/3) و خوش بینی(2333/5 در مقایسه با 2/1) برتری داشته است. در ارتباط با شاخص های سلامت روان مداخلات در کاهش مولفه-های کارکرد اجتماعی، اضطراب و افسردگی در هر دو مرحل? سنجش تاثیر داشته اما تاثیر بر شاخص نشانه های جسمانی در مداخل? الیس در مرحل? پیگیری آشکار شد. مقایس? این دو مداخله نشان داد تاثیر مداخل? لوتانز بر شاخص نشانه های جسمانی(733/4) بیشتر از مداخل? الیس(7667/0) است اما پس از گذشت زمان تفاوتی با یکدیگر ندارند. در کاهش زیر مقیاس-های فرسودگی شغلی مداخل? لوتانز اثربخش بوده و تاثیر خود را در مرحل? پیگیری حفظ کرده است. مداخل? الیس بر کاهش زیر مقیاس های خستگی عاطفی و مسخ شخصیت در مرحل? پس آزمون تاثیر داشته و بر زیر مقیاس ناکارآمدی در مرحل? پس آزمون تاثیر مداخله آشکار شده است. مقایس? این دو مداخله با یکدیگر نشان داد مداخل? لوتانز(0667/13) نسبت به مداخل? الیس(3667/6) در کاهش ناکارآمدی برتری دارد. در کاهش زیر مقیاس های اهمال کاری هر دو مداخله اثربخش بوده اما مقایس? این دو مداخله با یکدیگر نشان داد در کاهش تشویش ذهنی در مرحل? پس آزمون برتری با روش الیس بوده(8667/6 در مقایسه با 4138/3) و در مرحل? پیگیری تفاوت معناداری بین این دو مداخله دیده نمی شود(438/0p<). با توجه به یافته ها می توان گفت برنام? مداخله ای لوتانز و الیس بر ارتقای سرمای? روان شناختی، بهبود سلامت روان، کاهش فرسودگی شغلی و کاهش اهمال کاری سازمانی موثر است. بنابراین می تواند راهکار اجرایی مناسبی باشد.